کاربرد/دامنه کاربرد
کاربردهای اصلی آن در آزمایشگاه به تفکیک حوزه های علمی آورده شده است:
۱. کاربردهای زیستی و میکروبیولوژی
· ضدعفونی و استریلیزاسیون: این رایج ترین کاربرد PAW در آزمایشگاه است. گونه های فعال شیمیایی (RONS) موجود در PAW میتوانند به طور مؤثری باکتریها، ویروسها، قارچها و اسپورها را از بین ببرند.
· استریل کردن سطوح: ضدعفونی کردن سطوح میزهای کار، هودهای میکروبیولوژی و تجهیزات.
· ضدعفونی ابزارها: استریل کردن ابزارهای شیشهای و فلزی غیرحرارتی (مانند پیپتها، ظروف پتری).
· آماده سازی نمونه های بیولوژیکی: برای اطمینان از عدم آلودگی نمونهها در کشت سلولی و میکروبی.
· مطالعات بر روی پاتوژنها: پژوهشگران از PAW برای مطالعه مکانیسمهای آسیب به غشای سلولی، DNA و پروتئینهای پاتوژنها استفاده میکنند.
· کشاورزی و علوم گیاهی:
· تحریک جوانهزنی بذر: PAW میتواند سرعت و درصد جوانهزنی بذرهای مختلف را افزایش دهد.
· افزایش رشد گیاه: پژوهشگران اثرات PAW بر روی رشد ریشه، ساقه و متابولیسم گیاهان را در شرایط کنترلشده (in vitro) مطالعه میکنند.
· القای مقاومت به بیماری: بررسی این که چگونه آبیاری با PAW میتواند مقاومت سیستمیک گیاهان را در برابر بیماریهای قارچی و باکتریایی افزایش دهد.
۲. کاربردهای پزشکی و زیست پزشکی
· مطالعات سرطان (Cancer Research):
· القای آپوپتوز (مرگ برنامهریزیشده سلولی): پژوهشگران از PAW برای مطالعه چگونگی القای آپوپتوز در خطوط سلولی سرطانی (مانند سلولهای سرطان پستان، ریه یا پوست) استفاده میکنند.
· مهار تکثیر سلولهای سرطانی: بررسی اثرات بازدارندگی PAW بر تقسیم و رشد سلولهای سرطانی.
· مهندسی بافت و پزشکی بازساختی:
· اصلاح سطح بیومواد: از PAW برای افزایش قابلیت خیسشدگی و چسبندگی سلولها بر روی داربستهای پلیمری یا ایمپلنتها استفاده میشود.
· ضدعفونی بافتها و ایمپلنتها: استریل کردن بافتهای پیوندی و ایمپلنتهای پزشکی بدون آسیب رساندن به ساختار آنها.
· حوزه دندانپزشکی: مطالعه بر روی اثربخشی PAW در ضدعفونی کانال ریشه و از بین بردن بیوفیلمهای باکتریایی مانند Enterococcus faecalis.
۳. کاربردهای شیمیایی و مهندسی شیمی
· سنتز نانوذرات (Green Synthesis): از PAW به عنوان یک عامل کاهنده و تثبیتکننده سبز برای سنتز نانوذرات فلزی (مانند نانوذرات نقره، طلا و مس) استفاده میشود. این روش جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی خطرناک است.
· تجزیه آلایندههای آبی (Water Treatment): محققان کارایی PAW در تجزیه و حذف رنگدانههای آلی (مانند متیلن بلو)، آلایندههای دارویی و آفتکشها از آبهای آلوده را در مقیاس آزمایشگاهی بررسی میکنند.
· اصلاح سطح مواد (Surface Modification): استفاده از PAW برای تغییر خواص سطحی پلیمرها، فلزات و سرامیکها به منظور افزایش چسبندگی، hydrophilic بودن (آبدوستی) یا خواص ضدباکتریایی.
۴. کاربردهای غذایی و کشاورزی
· افزایش ماندگاری مواد غذایی: پژوهش بر روی اثرات PAW در کاهش بار میکروبی سطح میوهها، سبزیجات و محصولات گوشتی برای افزایش طول عمر آنها.
· غیرفعالسازی آنزیمها: مطالعه بر روی غیرفعال کردن آنزیمهایی که باعث فساد مواد غذایی میشوند (مانند پلیفنل اکسیداز).
· حذف سموم و آفتکشها: بررسی پتانسیل PAW در تجزیه باقیمانده آفتکشها روی سطح محصولات کشاورزی.
۵. کاربردهای محیط زیستی
· پاکسازی خاک (Soil Remediation): مطالعه بر روی استفاده از PAW برای تجزیه آلایندههای هیدروکربنی و آفتکشها در خاکهای آلوده.
· تصفیه پساب: تحقیق در مورد کارایی PAW در گندزدایی و تجزیه آلایندههای پیچیده در فاضلابهای صنعتی و بیمارستانی.
مزایای کلیدی استفاده از PAW در آزمایشگاه:
· سازگار با محیط زیست (سبز): پس از مدت کوتاهی فقط آب معمولی باقی میماند و محصولات جانبی مضر تولید نمیکند.
· ایمنی بالا: در مقایسه با روشهای شیمیایی (مانند استفاده از مواد ضدعفونی کننده قوی)، خطرات کمتری برای کاربر دارد.
· مقرون به صرفه: هزینه عملیاتی پایینی دارد، زیرا تنها به آب و الکتریسیته نیاز دارد.
· فرآیند سریع: تولید و اثرگذاری آن بسیار سریع است.
· کاربری آسان: میتوان آن را به راحتی در فرآیندهای آزمایشگاهی ادغام کرد.
