سومین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران یکی از عناوین تازه‌کار اما با اهمیت در تقویم سایت تهران است که در دو دوره نخست برگزاری با استقبال خوبی روبه‌رو شد. شاید دلیل اهمیت پیدا کردن این نمایشگاه، مسئله بازار محصولات دانش‌بنیان باشد. از طرف دیگر بسیاری از مراکز علمی و پژوهشی مانند دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی داخل کشور به این تجهیزات نیازمند هستند و بنابراین ایجاد بازاری که در آن شرکت‌ها و مراکز علمی بتوانند نیازهای یکدیگر را بشناسند و آنها را تامین کنند از جمله اتفاقات خوبی است که می‌تواند زمینه‌ساز برگزاری یک نمایشگاه کارآمد باشد.
معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با برگزاری نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی از ۲ دوره گذشته سعی دارد خلأهای موجود در زمینه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی را مرتفع کند.
امسال هم این نمایشگاه در روزهای چهارم تا هفتم اردیبهشت برگزار شد. در رابطه با کم و کیف برگزاری نمایشگاه امسال با دکتر رضا اسدی‌فرد، دبیر سومین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه مشاهده می‌کنید.
لطفا نمایشگاهی که مسئولیت برگزاری آن را دارید، معرفی کنید.
نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران پیش از این در اردیبهشت ۹۲ و ۹۳ نیز برگزار شده بود و با توجه به استقبالی که در دو دوره قبلی از آن شد، تصمیم گرفتیم دوره سوم آن را در ابعاد گسترده‌تری کلید بزنیم. این گردهمایی شرایط خاصی را برای برگزاری دارد و در واقع نوع جدیدی از حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است تا بتوانند بازار مناسب خود را پیدا کنند.
اساس کار نمایشگاه به این شکل است که در یک بازه زمانی مشخص، همه شرکت‌های معتبر که در کار تولید تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی فعال هستند، محصولات خود را عرضه کرده و مخاطبان تخصصی آنها از دانشگاه‌ها و دیگر مراکز تخصصی نیز برای دیدن این دستاوردها به سایت تهران سر می‌زنند.
نکته مهم در این زمینه آن است که معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری یارانه خریدی را به خریداران از این نمایشگاه اختصاص می‌دهد. این یارانه برای تمام دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارتخانه‌های دولتی و سازمان‌های دولتی و همچنین آموزش و پرورش و پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی بر اساس سطح بندی دستگاه‌ها است. برای دانشگاه‌های آزاد، پیام‌نور، جامع علمی و کاربردی و جهاد دانشگاهی هم۲۰ درصد یارانه در نظر گرفته شده‌است. همچنین برای خریداران و مراکز تحقیق و توسعه خصوصی هم تا سقف ۷۰درصد خریدشان، وام با درصد کارمزد پایین (6درصد) پرداخت می‌شود تا آنها هم بتوانند از محصولات این نمایشگاه استفاده کنند.
در مجموع این دوره را چقدر با دوره‌های قبلی متفاوت می‌دانید؟
در هر دوره ما تقریبا یک رشد صد درصدی را شاهد بودیم. در سال اول ۱۰۰ شرکت حضور داشتند. در سال دوم حدود ۲۰۰ شرکت و امسال 305 شرکت ما را همراهی می‌کنند که البته از بین ۴۰۰ شرکت متقاضی انتخاب شده‌اند. نکته مهم آنکه محصولات تمام این شرکت‌ها بررسی‌شده و آن محصولاتی که استانداردها و کیفیت لازم را داشتند، انتخاب شدند. ۳۷۰۰ محصول شامل ۳۲۰۰ دستگاه و ۵۰۰ نوع ماده آزمایشگاهی در این نمایشگاه عرضه شده‌است.
با توجه به اینکه مدل این نمایشگاه تحریک تقاضا و ایجاد کشش بازار است خوشبختانه در این امر نیز رشد خوبی داشتیم و در طول ۳ روز برگزاری با استقبال خوبی از سوی مخاطبان و در واقع مشتری بازار مواد آزمایشگاهی مواجه شدیم. سال نخست ۳۸ میلیارد تومان فروش داشتیم که این مبلغ در سال دوم به ۹۳ میلیارد تومان رسید.
هر شرکت به‌طور متوسط حدود ۴۰۰ میلیون تومان فروش داشت که نشان می‌دهد برخی شرکت‌ها چند برابر فروش سالانه‌شان توانستند مشتری جذب کنند. همه اینها در کنار هم باعث شد که امسال رشد اشتغال تخصصی در این حوزه اتفاق بیفتد به طوری که اگر اکنون به این شرکت‌ها نگاه کنید، از نظر ارائه محصول، غرفه‌سازی و طراحی دستگاه‌ها رشد محسوسی در آنها رخ داده‌است. فکر می‌کنم فروش امسال ما بسیار بیشتر از دو دوره قبل باشد.
دو دوره قبل چه میزان مخاطب تخصصی را به خود جذب کردید؟
سال ۹۳ موفق شدیم ۲۲ هزار نفر از هیات علمی دانشگاه‌های مختلف را از سراسر کشور به نمایشگاه خودمان جذب کنیم. امسال سعی کردیم دعوت از نهادهای تخصصی، دانشگاه‌های معتبر و مراکز تحقیقاتی را بیش از پیش افزایش دهیم تا افراد بیشتری را بتوانیم به نمایشگاه تخصصی خودمان جذب کنیم.
اگرچه ما مخاطب عام نداریم اما راهروهای نمایشگاه همواره مملو از مخاطبان تخصصی است که بازدید از این نمایشگاه به رشد علمی آنها کمک می‌کند. کار دیگری که کرده‌ایم، این است که امسال صدور فاکتورها برخلاف سال گذشته که به صورت دستی بوده است، بدون کاغذ و به شکل اینترنتی انجام می‌شود. همچنین این امکان را فراهم کرده‌ایم که خریداران قبل از آمدن به نمایشگاه بتوانند برای خود سبد خرید تشکیل دهند، کیفیت محصولات را ببینند و قیمت‌ها را مقایسه کرده و با یک دید باز و شناخت کافی محصولات خود را انتخاب کنند.
هدف اصلی شما از برگزاری این نمایشگاه چیست و فکر می‌کنید نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی تا چه میزان در رشد چنین صنایعی موثر است؟
درحقیقت دو هدف اصلی را دنبال می‌کنیم؛ اول توسعه اقتصاد دانش‌بنیان است. خیلی از شرکت‌های دانش‌بنیان با مدیریت و راهبرد اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها اداره می‌شوند. بنابراین شرایط در این شرکت‌ها با توجه به اشتغال تخصصی که اتفاق افتاده بسیار مطلوب است. این شرکت‌ها نیاز دارند در قالب چنین نمایشگاه‌هایی معرفی و شناخته شوند. از طرف دیگر، اگرچه یارانه‌های دولتی برای این شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود اما به طور معمول خرید نیازهای دانشگاهی کشور از خارج اتفاق می‌افتد. بنابراین برپایی این نمایشگاه می‌تواند کمکی باشد برای ترغیب بیشتر دانشگاهیان تا از محصولات داخلی استفاده کنند. تمام تجهیزاتی که در نمایشگاه می‌توانید مشاهده کنید، ضمن حفظ کیفیت مطلوب تا یک‌سوم قیمت محصولات مشابه خارجی قابل خریداری هستند.
در این ۳ روز برگزاری نمایشگاه، برنامه‌های جانبی ازجمله نشست یا کارگاه‌های آموزشی هم داشتید؟
بله. درباره تمام تجهیزات جدیدی که امسال معرفی کردیم، چند کارگاه آموزشی برپا کردیم.
غیر از اینها بحث کریدور صادرات محصولات دانش‌بنیان را داریم که به شرکت‌های مختلف در این زمینه مشاوره و خدمات می‌دهد. ضمن اینکه این مجموعه می‌تواند در استانداردسازی محصولات و فراهم کردن بسترهای مناسب حضور در عرصه‌های بین‌المللی به شرکت‌های حاضر در نمایشگاه کمک کند.
همچنین از برخی کشورهای همسایه برای حضور در نمایشگاه دعوت کردیم تا به این نمایشگاه سر بزنند و از نزدیک در جریان آخرین دستاوردهای دانش‌بنیان ایران قرار گیرند. این بازدیدها نیز می‌تواند به توسعه صادرات کمک کند.
با توجه به شرایط فعلی، جایگاه ایران را در بحث محصولات دانش‌بنیان در میان کشورهای دیگر چطور ارزیابی می‌کنید؟
فکر می‌کنم حداقل در سطح خاورمیانه هیچ کشوری توان رقابت در این زمینه را با ایران نداشته باشد. البته کشوری مثل ترکیه شرایط مطلوبی دارد اما آنها هم از ما عقب‌تر هستند.
سال ۹۳ معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری حمایت خود را دو برابر بیشتر از سال ۹۲ کرد و بودجه این طرح را به ۴۰ میلیارد تومان رساند که همین موضوع باعث شد اتفاقات بسیار خوبی در این عرصه رخ دهد. من معتقد هستم که اگر شرکت‌های دانش‌بنیان ما بتوانند بازارهای دولتی را تسخیر کنند، می‌توان امیدوار بود میزان واردات در کشور کاهش یافته و شرایط برای رشد صنایع داخلی در این حوزه فراهم شود و به زودی می‌توانیم غیراز خاورمیانه در سطح جهانی نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم.
معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با برگزاری نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی از ۲ دوره گذشته سعی دارد خلأهای موجود در زمینه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی را مرتفع کند.
امسال هم این نمایشگاه در روزهای چهارم تا هفتم اردیبهشت برگزار شد. در رابطه با کم و کیف برگزاری نمایشگاه امسال با دکتر رضا اسدی‌فرد، دبیر سومین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه مشاهده می‌کنید.
لطفا نمایشگاهی که مسئولیت برگزاری آن را دارید، معرفی کنید.
نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران پیش از این در اردیبهشت ۹۲ و ۹۳ نیز برگزار شده بود و با توجه به استقبالی که در دو دوره قبلی از آن شد، تصمیم گرفتیم دوره سوم آن را در ابعاد گسترده‌تری کلید بزنیم. این گردهمایی شرایط خاصی را برای برگزاری دارد و در واقع نوع جدیدی از حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است تا بتوانند بازار مناسب خود را پیدا کنند.
اساس کار نمایشگاه به این شکل است که در یک بازه زمانی مشخص، همه شرکت‌های معتبر که در کار تولید تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی فعال هستند، محصولات خود را عرضه کرده و مخاطبان تخصصی آنها از دانشگاه‌ها و دیگر مراکز تخصصی نیز برای دیدن این دستاوردها به سایت تهران سر می‌زنند.
نکته مهم در این زمینه آن است که معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری یارانه خریدی را به خریداران از این نمایشگاه اختصاص می‌دهد. این یارانه برای تمام دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارتخانه‌های دولتی و سازمان‌های دولتی و همچنین آموزش و پرورش و پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی بر اساس سطح بندی دستگاه‌ها است. برای دانشگاه‌های آزاد، پیام‌نور، جامع علمی و کاربردی و جهاد دانشگاهی هم۲۰ درصد یارانه در نظر گرفته شده‌است. همچنین برای خریداران و مراکز تحقیق و توسعه خصوصی هم تا سقف ۷۰درصد خریدشان، وام با درصد کارمزد پایین (6درصد) پرداخت می‌شود تا آنها هم بتوانند از محصولات این نمایشگاه استفاده کنند.
در مجموع این دوره را چقدر با دوره‌های قبلی متفاوت می‌دانید؟
در هر دوره ما تقریبا یک رشد صد درصدی را شاهد بودیم. در سال اول ۱۰۰ شرکت حضور داشتند. در سال دوم حدود ۲۰۰ شرکت و امسال 305 شرکت ما را همراهی می‌کنند که البته از بین ۴۰۰ شرکت متقاضی انتخاب شده‌اند. نکته مهم آنکه محصولات تمام این شرکت‌ها بررسی‌شده و آن محصولاتی که استانداردها و کیفیت لازم را داشتند، انتخاب شدند. ۳۷۰۰ محصول شامل ۳۲۰۰ دستگاه و ۵۰۰ نوع ماده آزمایشگاهی در این نمایشگاه عرضه شده‌است.
با توجه به اینکه مدل این نمایشگاه تحریک تقاضا و ایجاد کشش بازار است خوشبختانه در این امر نیز رشد خوبی داشتیم و در طول ۳ روز برگزاری با استقبال خوبی از سوی مخاطبان و در واقع مشتری بازار مواد آزمایشگاهی مواجه شدیم. سال نخست ۳۸ میلیارد تومان فروش داشتیم که این مبلغ در سال دوم به ۹۳ میلیارد تومان رسید.
هر شرکت به‌طور متوسط حدود ۴۰۰ میلیون تومان فروش داشت که نشان می‌دهد برخی شرکت‌ها چند برابر فروش سالانه‌شان توانستند مشتری جذب کنند. همه اینها در کنار هم باعث شد که امسال رشد اشتغال تخصصی در این حوزه اتفاق بیفتد به طوری که اگر اکنون به این شرکت‌ها نگاه کنید، از نظر ارائه محصول، غرفه‌سازی و طراحی دستگاه‌ها رشد محسوسی در آنها رخ داده‌است. فکر می‌کنم فروش امسال ما بسیار بیشتر از دو دوره قبل باشد.
دو دوره قبل چه میزان مخاطب تخصصی را به خود جذب کردید؟
سال ۹۳ موفق شدیم ۲۲ هزار نفر از هیات علمی دانشگاه‌های مختلف را از سراسر کشور به نمایشگاه خودمان جذب کنیم. امسال سعی کردیم دعوت از نهادهای تخصصی، دانشگاه‌های معتبر و مراکز تحقیقاتی را بیش از پیش افزایش دهیم تا افراد بیشتری را بتوانیم به نمایشگاه تخصصی خودمان جذب کنیم.
اگرچه ما مخاطب عام نداریم اما راهروهای نمایشگاه همواره مملو از مخاطبان تخصصی است که بازدید از این نمایشگاه به رشد علمی آنها کمک می‌کند. کار دیگری که کرده‌ایم، این است که امسال صدور فاکتورها برخلاف سال گذشته که به صورت دستی بوده است، بدون کاغذ و به شکل اینترنتی انجام می‌شود. همچنین این امکان را فراهم کرده‌ایم که خریداران قبل از آمدن به نمایشگاه بتوانند برای خود سبد خرید تشکیل دهند، کیفیت محصولات را ببینند و قیمت‌ها را مقایسه کرده و با یک دید باز و شناخت کافی محصولات خود را انتخاب کنند.
هدف اصلی شما از برگزاری این نمایشگاه چیست و فکر می‌کنید نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی تا چه میزان در رشد چنین صنایعی موثر است؟
درحقیقت دو هدف اصلی را دنبال می‌کنیم؛ اول توسعه اقتصاد دانش‌بنیان است. خیلی از شرکت‌های دانش‌بنیان با مدیریت و راهبرد اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها اداره می‌شوند. بنابراین شرایط در این شرکت‌ها با توجه به اشتغال تخصصی که اتفاق افتاده بسیار مطلوب است. این شرکت‌ها نیاز دارند در قالب چنین نمایشگاه‌هایی معرفی و شناخته شوند. از طرف دیگر، اگرچه یارانه‌های دولتی برای این شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود اما به طور معمول خرید نیازهای دانشگاهی کشور از خارج اتفاق می‌افتد. بنابراین برپایی این نمایشگاه می‌تواند کمکی باشد برای ترغیب بیشتر دانشگاهیان تا از محصولات داخلی استفاده کنند. تمام تجهیزاتی که در نمایشگاه می‌توانید مشاهده کنید، ضمن حفظ کیفیت مطلوب تا یک‌سوم قیمت محصولات مشابه خارجی قابل خریداری هستند.
در این ۳ روز برگزاری نمایشگاه، برنامه‌های جانبی ازجمله نشست یا کارگاه‌های آموزشی هم داشتید؟
بله. درباره تمام تجهیزات جدیدی که امسال معرفی کردیم، چند کارگاه آموزشی برپا کردیم.
غیر از اینها بحث کریدور صادرات محصولات دانش‌بنیان را داریم که به شرکت‌های مختلف در این زمینه مشاوره و خدمات می‌دهد. ضمن اینکه این مجموعه می‌تواند در استانداردسازی محصولات و فراهم کردن بسترهای مناسب حضور در عرصه‌های بین‌المللی به شرکت‌های حاضر در نمایشگاه کمک کند.
همچنین از برخی کشورهای همسایه برای حضور در نمایشگاه دعوت کردیم تا به این نمایشگاه سر بزنند و از نزدیک در جریان آخرین دستاوردهای دانش‌بنیان ایران قرار گیرند. این بازدیدها نیز می‌تواند به توسعه صادرات کمک کند.
با توجه به شرایط فعلی، جایگاه ایران را در بحث محصولات دانش‌بنیان در میان کشورهای دیگر چطور ارزیابی می‌کنید؟
فکر می‌کنم حداقل در سطح خاورمیانه هیچ کشوری توان رقابت در این زمینه را با ایران نداشته باشد. البته کشوری مثل ترکیه شرایط مطلوبی دارد اما آنها هم از ما عقب‌تر هستند.
سال ۹۳ معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری حمایت خود را دو برابر بیشتر از سال ۹۲ کرد و بودجه این طرح را به ۴۰ میلیارد تومان رساند که همین موضوع باعث شد اتفاقات بسیار خوبی در این عرصه رخ دهد. من معتقد هستم که اگر شرکت‌های دانش‌بنیان ما بتوانند بازارهای دولتی را تسخیر کنند، می‌توان امیدوار بود میزان واردات در کشور کاهش یافته و شرایط برای رشد صنایع داخلی در این حوزه فراهم شود و به زودی می‌توانیم غیراز خاورمیانه در سطح جهانی نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم.